Is jouw medicatie bestand tegen de zon?
Waar we niet altijd bij stilstaan, is dat bepaalde geneesmiddelen en verzorgingsproducten onze huid ook gevoelig kunnen maken voor zonlicht. Sommige stoffen lokken gevoeligheid van de huid uit en kunnen in een wisselwerking met uv-straling huidreacties veroorzaken.
Het kan gaan om een fototoxische of een fotoallergische reactie.
Fototoxische of fotoallergische reactie
Een fototoxische reactie komt vaker voor dan een fotoallergische reactie en lijkt op ernstige zonnebrand. De huid vertoont blaasjes en voelt branderig aan. De stof waarmee men in contact komt wordt door het zonlicht ‘geactiveerd’, ondergaat verandering en beschadigt hierdoor de huid. De reactie treedt vrij snel op na blootstelling en beperkt zich meestal tot de blootgestelde huid.
Iedereen kan een fototoxische reactie krijgen. Niet alleen chemische stoffen kunnen reactief worden door zonlicht, ook planten zijn soms de boosdoener. Denk maar aan de reuzenberenklauw, een wilde plant waarvan het sap zeer ernstige brandwonden en zelfs blaarvorming op de huid kan veroorzaken na blootstelling aan zonlicht. Wanneer men de reactieve stof mijdt of uit de zon blijft, treedt er meestal na enkele dagen spontaan herstel op. Soms is er sprake van een restletsel in de vorm van bruine vlekken (hyperpigmentatie).
Een fotoallergische reactie komt minder vaak voor. Het gaat over een allergie voor een stof die pas tot uiting komt als er licht op de huid komt. Het afweersysteem van de mens treedt dan in werking. De reactie die we zien is een eczeemachtige uitslag, die met enige vertraging kan optreden (tot enkele dagen na blootstelling). Daarbovenop kan de uitslag uitbreiden tot gebieden op de huid waar men niet mee in de zon is geweest. Dat maakt het vaak moeilijk om een verband met het product te leggen.
De persoon in kwestie is dikwijls ook overgevoelig voor stoffen die verwant zijn aan het product dat de reactie uitlokt. Doorgaans herstelt een fotoallergische reactie traag: de uitslag kan tot enkele weken aanwezig blijven. Cortisonehoudende zalven zijn soms nodig om de letsels te doen verdwijnen.
Welke medicatie vermijden?
De lijst van geneesmiddelen die niet samengaan met zon, is lang. Enkele voorbeelden van zulke medicijnen die veel genomen worden vind je in onderstaande lijst. Lichtovergevoeligheid is zowel mogelijk na inwendige toediening, als na lokale toepassing.
|
Type geneesmiddel |
Voorbeelden |
|
|
Inwendig |
Anti-aritmica |
amiodarone (Cordarone®), |
|
Antibiotica (type chinolonen of tetracyclines) |
ciprofloxacine, norfloxacine, |
|
|
Anti-epileptica |
carbamazepine (Tegretol®) |
|
|
Antidepressiva |
Sint-Janskruid (Zibrine®), amitryptiline (Redomex®), |
|
|
Ontstekingsremmers (NSAIDs) |
ibuprofen (Brufen®), diclofenac (Voltaren®), |
|
|
Retinoïden |
isotretinoïne (Roaccutane®) |
|
|
Reuma middelen |
methotrexate (Ledertrexate®) |
|
|
Schimmelwerende middelen |
terbinafine (Lamisil®) |
|
|
Vochtafdrijvers |
Burinex®, Lasix®, hydrochloorthiazide |
|
|
Uitwendig |
Anti-acne behandelingen |
benzoylperoxide, adapaleen (Epiduo®, Acneplus®, Benzac®) |
|
Ontstekingsremmers (NSAIDs) |
diclofenac (Voltaren emulgel®), piroxicam (Piromed®), |
|
|
Ontsmetting |
Flammazine®, middelen op basis van chloorhexidine |
|
|
Magistraal bereide zalven |
met tretinoïne of hydrochinon |
Zo kan je je huid beschermen
De zon: we hebben ze nodig voor een adequate vitamine D-aanmaak. Langs de andere kant moeten we ook opletten voor de nadelige gevolgen. Tenzij het gaat om een tijdelijke behandeling kan je de stof die je huid gevoelig maakt voor zonlicht niet altijd vermijden. Denk maar aan levensnoodzakelijke medicatie voor het hart, of antibiotica bij ernstige infectie.
De oplossing is dan: zo veel mogelijk uit de zon blijven tijdens de behandeling, je goed beschermen met kledij of een hoofddeksel en uiteraard een zonnecrème met hoge SPF smeren. Hierbij is het zeer belangrijk dat men een kwalitatieve zonnecrème kiest die zowel UV-A- en UV-B-bescherming biedt. Smeer je minstens een kwartier voor blootstelling aan de zon in en herhaal dit om de 2 uur. Wist je dat UV-A-stralen door glas komen? In de auto of in een veranda ben je dus niet beschermd tegen fotosensibilisatie.
Jeuk of uitslag in de zon, zonder geneesmiddelen?
De meesten kennen het of hebben er al wel eens last van gehad: zonneallergie. Vooral mensen met een licht huidtype zijn gevoelig en het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Bij zonneallergie reageert de huid in overdreven mate op uv-straling. Er ontwikkelt zich een huiduitslag die gepaard gaat met ernstige jeuk, roodheid en zwelling. De remedie: het bestrijden van de jeuk en verdere blootstelling aan de zon vermijden. Voor milde vormen van zonneallergie kan het volstaan om de huid in het voorjaar geleidelijk te laten wennen aan de zon. Daarnaast is het van groot belang om een zonnecrème met hoge beschermingsfactor te smeren.
Vragen of twijfels? Laat je begeleiden in de apotheek, we zijn er om mee te waken over jouw gezondheid!
Bronnen:
https://www.henw.org/artikelen/zonneallergie-fototoxische-huidreactie-fotoallergisch-contacteczeem